بر اساس یک مطالعه مروری نظام‌مند منتشرشده در نشریه بین‌المللی 2024در دسامبر ESMO Open، پژوهشگران اروپایی دریافتند که تفاوت‌های بیولوژیکی میان زنان و مردان می‌تواند به تفاوت‌های قابل‌توجهی در فارماکوکینتیک داروهای ضد سرطان منجر شود. بر اساس این مطالعه تفاوت‌های جنسیتی در نحوه پردازش داروهای ضد سرطان می‌تواند تأثیر قابل‌توجهی بر اثربخشی و ایمنی آن‌ها داشته باشد.
در این مطالعه، اطلاعات مربوط به ۹۹ داروی ضد سرطان از میان ۱۶۴۳ چکیده و سند EMA/FDA بررسی شد. در نهایت، ۱۱۲ مقاله و ۸ سند رسمی وارد تحلیل شدند (داروهای هورمونی از مطالعه حذف شدند). تفاوت معنادار فارماکوکینتیکی در زنان (بیش از ۲۰٪ در کلیرانس یا کلیرانس ظاهری) برای ۱۴ دارو مشاهده شد و برای ۸ داروی دیگر نیز داده‌های متناقضی وجود داشت که احتمال تفاوت را مطرح می‌کرد. هیچ‌کدام از مطالعات، تأثیر این تفاوت‌ها بر اثربخشی یا ایمنی دارو را به‌طور خاص بر اساس جنسیت تحلیل نکرده بودند.
تفاوت‌های جنسی معناداری در فارماکوکینتیک داروهای رایجی مانند 5-فلوئورواوراسیل، دوکسوروبیسین، پاکلیتاکسل، رگورافنیب، آتزولیزومب و تموزولوماید نشان می‌دهند که استفاده از استراتژی‌های دوز مبتنی بر جنسیت می‌تواند نسبت سود به خطر این داروها را بهبود بخشد. همچنین تحلیل‌های دقیق‌تر فارماکوکینتیک–فارماکودینامیک بر اساس جنسیت، مطابق با راهنمای جدید FDA با عنوان Project Optimus، بهتر است در طراحی درمان‌ها لحاظ شود، حتی اگر تفاوت مستقیمی در اثربخشی یا سمیت مشاهده نشود.
📣 جمع‌بندی:
این یافته‌ها بار دیگر اهمیت پزشکی فردمحور (Personalized Medicine( را یادآوری می‌کند؛ اینکه جنسیت تنها یک ویژگی جمعیت‌شناختی نیست، بلکه می‌تواند عامل کلیدی در موفقیت یا شکست درمان دارویی باشد.
مقاله ذکر شده پیوست گردیده است.